Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, ngành xây dựng đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng bền vững. Vật liệu xanh nổi lên như một giải pháp tối ưu, góp phần kiến tạo nên những công trình thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe con người. Vậy vật liệu xanh là gì và thị trường vật liệu xanh tại Việt Nam đang phát triển như thế nào? Hãy cùng Vilandco tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
VẬT LIỆU XANH (VLX) LÀ GÌ?
Vật liệu xanh là những vật liệu thân thiện với môi trường, được sản xuất từ nguồn nguyên liệu tái tạo hoặc tái chế, có khả năng tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính và bảo vệ sức khỏe con người. VLX đang dần trở thành xu hướng tất yếu trong ngành xây dựng hiện đại, góp phần kiến tạo nên những công trình xanh bền vững.
CÁC LOẠI VLX PHỔ BIẾN HIỆN NAY
-
- Gỗ: Gỗ rừng trồng được khai thác và chế biến bền vững, gỗ tái chế, tre, nứa,…
- Gạch: Gạch không nung, gạch bê tông khí chưng áp (AAC), gạch từ tro xỉ,…
- Bê tông: Bê tông sử dụng tro bay, xỉ lò cao làm chất kết dính thay thế một phần xi măng.
- Sơn: Sơn nước gốc nước, sơn sinh học,…
- Vật liệu cách nhiệt: Bông khoáng, bông thủy tinh, xốp EPS cách nhiệt,…
- Kim loại: Thép tái chế, nhôm tái chế,…
THỰC TRẠNG VẬT LIỆU XANH TẠI VIỆT NAM
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, thị trường VLX tại Việt Nam đang có những bước phát triển đáng kể. Ước tính đến năm 2020, tỷ lệ sử dụng VLX trong các công trình xây dựng đạt khoảng 20% (Nguồn: Báo cáo của Bộ Xây dựng năm 2020). Tuy nhiên, con số này vẫn còn khá khiêm tốn so với tiềm năng phát triển của thị trường. Điều này cho thấy, việc đẩy mạnh ứng dụng vật liệu xanh trong xây dựng không chỉ là xu hướng tất yếu, mà còn là nhiệm vụ cấp thiết để hướng tới sự phát triển bền vững của ngành xây dựng.
THỊ TRƯỜNG VLX TẠI VIỆT NAM ĐANG CÓ NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN GÌ?
Mặc dù thị trường VLX tại Việt Nam sở hữu nhiều tiềm năng phát triển, song vẫn còn tồn tại những thuận lợi và khó khăn nhất định.
Về mặt thuận lợi, Chính phủ Việt Nam đang tích cực thúc đẩy các chính sách khuyến khích sử dụng VLX trong xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường. Bên cạnh đó, nhu cầu sử dụng VLX ngày càng tăng cao từ phía người tiêu dùng và chủ đầu tư, cho thấy nhận thức về lợi ích của VLX đang dần được nâng cao. Hơn nữa, Việt Nam sở hữu nguồn nguyên liệu dồi dào, đa dạng, là nền tảng vững chắc cho sản xuất VLX.
Để đảm bảo chất lượng và thúc đẩy việc sử dụng VLX, Việt Nam đã ban hành Chứng nhận VLX của Bộ Xây dựng. Chứng nhận này được xây dựng dựa trên Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 12555:2017 về Vật liệu xây dựng – Tiêu chí đánh giá vật liệu xanh, nhằm công nhận các sản phẩm đáp ứng các tiêu chí về tiết kiệm năng lượng, sử dụng tài nguyên hiệu quả, thân thiện với môi trường và sức khỏe con người. Ngoài ra, Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) cũng phát triển một cơ sở dữ liệu trực tuyến về vật liệu xanh, cung cấp thông tin chi tiết về các sản phẩm VLX đạt tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, hành trình xanh hóa ngành xây dựng vẫn còn chông gai, với những thách thức cần được nhận diện và giải quyết. Một trong những rào cản lớn nhất chính là sự thiếu hụt thông tin minh bạch và hệ thống tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chưa đồng bộ. Người tiêu dùng đang lúng túng giữa muôn vàn lựa chọn, khó khăn trong việc phân biệt vật liệu xanh thực sự và các sản phẩm “greenwashing” (quảng cáo xanh giả). Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn so với vật liệu truyền thống cũng là một trở ngại đáng kể, khiến nhiều người e dè trước những lợi ích dài hạn mà vật liệu xanh mang lại. Bên cạnh đó, nhận thức của người tiêu dùng về lợi ích của vật liệu xanh vẫn còn hạn chế, chưa đủ mạnh mẽ để tạo nên một cú hích thực sự cho thị trường.
Để thúc đẩy thị trường VLX phát triển bền vững, hiện nay, ngoài chứng nhận VLX của Việt Nam được cấp bởi Bộ xây dựng, còn có các chứng nhận VLX uy tín khác được công nhận rộng rãi tại Việt Nam và khu vực như Chứng nhận Nhãn Xanh Singapore (Green Label Singapore) do Hội đồng Môi trường Singapore (Singapore Environment Council – SEC) cấp và Chứng nhận SGBP (Singapore Green Building Product – SGBP) được cấp bởi Hội đồng Công trình Xanh Singapore (Singapore Green Building Council – SGBC), EPD (Environmental Product Declaration),…
Vật liệu xanh không chỉ đơn thuần là vật liệu xây dựng, mà còn là lời cam kết cho một tương lai bền vững. Chúng được kỳ vọng đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về môi trường, sức khỏe, kinh tế và thẩm mỹ. Vật liệu xanh phải giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong toàn bộ vòng đời, từ khai thác nguyên liệu đến xử lý chất thải. Đồng thời, chúng phải đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người, không chứa các chất độc hại như VOCs, formaldehyde hay asbestos.
Hiệu quả kinh tế cũng là một yếu tố quan trọng. Mặc dù chi phí ban đầu có thể cao hơn, vật liệu xanh mang lại lợi ích kinh tế lâu dài nhờ tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí vận hành và bảo trì, kéo dài tuổi thọ công trình và tăng giá trị bất động sản. Cuối cùng, vật liệu xanh cần hài hòa về mặt thẩm mỹ và đáp ứng công năng sử dụng, góp phần tạo nên những công trình không chỉ xanh mà còn đẹp và tiện nghi.
Thị trường vật liệu xanh tại Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một tương lai đầy hứa hẹn. Để khai phá hết tiềm năng của thị trường này, cần có sự chung tay của các bên liên quan, từ nhà sản xuất, nhà phân phối, kiến trúc sư, đến người tiêu dùng. Việc nâng cao nhận thức, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, hỗ trợ phát triển công nghệ và chính sách ưu đãi sẽ là những bước đi then chốt để kiến tạo một ngành xây dựng xanh và bền vững.
VILANDCO – Đối tác tin cậy đồng hành cùng doanh nghiệp chinh phục Chứng nhận Vật liệu xanh!
